Beste mensen,
Wat hadden wij een jaar geleden andere verwachtingen van 2020 dan de werkelijkheid ons heeft laten zien.
Mooie evenementen, 75 jaar vrijheid, Sail Amsterdam en nog veel meer.
Wij weten het allemaal: het heeft niet zo mogen zijn.
Corona heeft ons leven helemaal op zijn kop gezet.
Het virus heeft geleid tot grote aantallen besmette mensen, veel zieken en, helaas, veel mensen die zijn overleden in moeilijke omstandigheden.
De druk op de zorg was en is enorm. De economische gevolgen zijn voor hele sectoren ingrijpend. De psychische consequenties zijn nog nauwelijks te overzien.
Onze dank gaat uit naar de mensen in de frontlinie van de zorg, de politie en de boa’s, maar ook naar de mensen die op de achtergrond zoveel hebben gedaan om de omstandigheden het hoofd te bieden. Het was en is zwaar.
Het meeste hebben wij het menselijke contact gemist: de aanraking, de schouder om op te leunen, het warme en directe gesprek met collega’s en vrienden.
Natuurlijk zijn we blij met de vele digitale mogelijkheden die er zijn. We hebben wat dat betreft veel geleerd, maar we weten nu beter dan ooit dat wij mensen anderen nodig hebben om te gedijen, om saamhorigheid te voelen, om niet eenzaam te zijn.
Gelukkig is er licht aan het einde van de tunnel maar wij zijn er nog lang niet.
Dit jaar begint zonder nieuwjaarsreceptie van de gemeente en zonder het mooie “Purmerend wenst elkaar” op de Koemarkt.
Om de start van het jaar toch niet ongemerkt voorbij te laten gaan, hebben wij in ieder geval dit programma dat met RTV Purmerend wordt gemaakt.
Van Purmerenders, met Purmerenders, voor Purmerenders.
Het ligt voor de hand dat iedereen opvattingen heeft over de bijzondere omstandigheden waarin wij leven. Nederlanders vinden immers graag overal iets van! Dit is één van de leuke kanten van ons land.
Maar het is ook weinig productief, weinig zinvol, om elke maatregel ter discussie te stellen. Dat schiet niet op. Een regering is er ook om te regeren. Achteraf kunnen we bespreken wat wij ervan geleerd hebben.
Wij zullen ongetwijfeld onze crisisorganisatie tegen het licht houden.
Maar daar kan het niet bij blijven.
Ook fundamentele, complexe vraagstukken als: onze economische ordening, de absurd goedkope vliegvakanties, de grenzen van ons gezondheidsstelsel en de organisatie van de zorg roepen vragen op. Is overbevolking mede een oorzaak van de pandemie? Hoe gaan wij om met ethische kwesties, zoals de belasting van en keuzes in de zorg, in de wetenschap dat de mens sterfelijk is. Heel ingewikkeld, maar wel nodig.
De afgelopen tijd was er gelukkig al een herwaardering van publieke waarden aan de gang. Wat bedoel ik daarmee?
Wij hebben het bedrijfsleven nodig, grote en kleine bedrijven, maar wij hebben als samenleving teveel blanco cheques gegeven. Dat heeft geleid tot bedrijven die oncontroleerbaar groot zijn geworden, zoals Facebook, Google en Amazon. Een gevolg is ook dat het aandeelhoudersbelang veel belangrijker is dan maatschappelijke continuïteit en verantwoordelijkheid. Rijkdom is niet meer in balans met prestaties. Het evenwicht is zoek. De discussie hierover komt gelukkig op gang. Dat is hoogst nodig. In ons land maar ook in Europa. Alleen op Europese schaal kunnen wij het evenwicht weer herstellen, omdat onze belangen ook moeten worden bewaakt tegen machten uit andere delen van de wereld. Het gaat te ver en is ook niet de plaats om hier dieper op in te gaan.
Wat wel passend is om het belang van de publieke waarden op de schaal van de gemeente te noemen. Mensen die mij kennen weten, dat ik al jaren dit thema aan de orde stel: Hoe gaat de overheid om met burgers, met inwoners? In onze maatschappij heeft de afgelopen decennia niet alleen bij het bedrijfsleven maar ook bij de overheid de bedrijfsmatige aanpak een hoge vlucht genomen. Alles moest in procedures en structuren met harde normen. Smart geformuleerd. Soms prima, maar wij zijn doorgeslagen. Wij zijn de mens vergeten. De mens in zijn of haar leefomgeving. Zelfs het recht was niet meer rechtmatig.
In Purmerend werken wij er al langere tijd aan om dit patroon te doorbreken. ‘Mensen en hun omgeving als uitgangspunt nemen’ noemen wij “van buiten naar binnen werken”. Het gaat erom dat de werkwijze die in het stadhuis of in het ministerie wordt ontwikkeld bij veel onderwerpen niet de enige maatstaf is, maar dat veel beter gekeken wordt naar wat mensen in hun situatie nodig hebben van de overheid.
Hoe actueel dit vraagstuk is, blijkt uit de kindertoeslagaffaire, waarbij de regels belangrijker waren dan de gezinnen, de mensen om wie het gaat.
Niet omdat de bestuurders of de ambtenaren slechte mensen zijn, maar wel omdat zij gevangen zitten in deze benadering, deze manier van werken. Nodig is een andere manier van leidinggeven, een andere taal, en andere manieren van handelen en verantwoordelijkheid nemen. Het moet niet meer alleen om de cijfers gaan, maar ook om de verhalen van mensen. Volksvertegenwoordigers moeten zich niet meer laten leiden door de waan van de dag en door de grote behoefte aan controle, maar door de vraag wat goed is voor de samenleving.
Daarbij komt ook nog dat zoveel mensen tegenwoordig redeneren vanuit het “ik” en niet meer vanuit het “wij”. Het doorgeslagen eigenbelang. Ook hier zal de balans hersteld moeten worden.
Dat is nogal wat.
Uit ervaring weten wij dat het een hele tijd kan duren om te veranderen, maar het kan wel. Sterker nog: het moet! Anders verliest de overheid legitimiteit en gezag.
Ik zie in onze stad en in organisatie prachtige voorbeelden van hoe het wel kan, maar wij moeten dit vasthouden, onderhouden en verder verspreiden. Altijd al een uitdaging, maar vooral in deze coronatijd, waarin we niet zomaar met mensen in hun eigen omgeving een gesprek kunnen aangaan, en indirecte signalen dus niet kunnen opvangen en aanvoelen. Juist een blik of gezichtsuitdrukking zegt soms zo veel. Zulke gesprekken kan je niet of nauwelijks digitaal voeren.
Over welke onderwerpen hebben wij het? Je kunt denken aan: Jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg, WMO, veiligheid, inrichting openbare ruimte, participatie.
Een concreet voorbeeld? De herindeling van de terrassen op de Koemarkt is in de eerste coronaperiode samen met de horeca uitgevoerd en niet op de tekentafel bedacht. Critici zullen zo’n voorbeeld amper serieus nemen: het klinkt hen weinig ‘professioneel’ in de oren. Maar dit soort – ogenschijnlijk kleine – voorbeelden laten de kracht van de ‘van buiten naar binnen’ – aanpak zien.
Ik zie te vaak dat de goede woorden wel worden gebruikt, maar dat de aanpak, de manier van werken, van handelen niet past. De acties laten weer de gebruikelijke manier van handelen zien, waarmee we dus niet verder komen.
Deze manier van werken past ook heel goed bij de komende fusie met Beemster, waarbij twee gemeenten met verschillende achtergronden elkaar gaan versterken. Die achtergronden mogen er zijn en blijven, al gaan we regelingen harmoniseren. Bij de uitvoering moet de context, de leefomgeving een rol blijven spelen. Bij de voorbereiding op de fusie was het de bedoeling ook te werken aan de maatschappelijke verbinding. Culturele evenementen zijn hier heel geschikt voor. Door corona is dat helaas veel moeilijker geworden.
Gelukkig verloopt de samenwerking van de gemeenteraden en de colleges heel goed. Alle thema’s komen op tafel. Er is veel respect voor elkaars waarden. Ik prijs mij ook gelukkig met de fijne verstandhouding met collega burgemeester Karen Heerschop. Een fusie is tenslotte mensenwerk.
Mensenwerk was er ook volop ter voorbereiding van 75 jaar vrijheid. Een enorm belangrijk thema. Met vele mensen uit Purmerend en Beemster hadden wij een prachtig programma in de steigers gezet met een terugblik op onze geschiedenis en evenzeer een kijk vooruit. Wat betekent vrijheid in de toekomst voor onze samenleving, in het bijzonder voor onze jongeren? Het heeft niet zo mogen zijn, maar hopelijk kunnen we delen van het programma later alsnog laten zien.
Purmerend is volop in beweging. Als wij om ons heen kijken, zien wij de hijskranen die de broodnodige nieuwe woningen bouwen. Wij willen ook een leefbare en veilige stad uitbouwen waarin plek is voor mensen met allerlei achtergronden. Wij zijn actief in de regio om stad en ommeland op een duurzame wijze te verbinden.
Al deze ontwikkelingen hebben ertoe geleid, dat ik, bij leven en welzijn en met instemming van de gemeenteraad, graag nog even doorga als uw burgemeester. Ik hoop de fusie van Beemster en Purmerend per 1 januari 2022 goed te kunnen afronden. Halverwege 2022 zal ik vanwege mijn leeftijd moeten terugtreden, maar dit geeft de nieuwe gemeenteraad de gelegenheid een passende nieuwe burgemeester te zoeken.
Beste mensen,
Wij hebben een zwaar jaar achter de rug en wij zijn nog niet waar wij willen zijn. Maar hoop doet leven. Hoop moet er altijd zijn. Daar is ook alle reden voor, want ik zie heel veel redelijke, goedwillende, positieve mensen in Purmerend. Maar laten wij in de tussentijd schouder aan schouder staan, elkaar helpen waar dat nodig is, begrip voor elkaar opbrengen als het even iets minder gaat. Dan bouwen wij verder aan onze samenleving die zo de moeite waard is. Ik wens u en de uwen een gezond en hoopvol 2021.
Bron: Gemeente Purmerend
Foto via purmerend.nl